Andrzej Szczerski Libros

Views of Albion is the first comprehensive study of the reception of British art and design in Central Europe at the turn of the twentieth century. The author proposes a new map of European Art Nouveau, where direct contacts between peripheral cultures were more significant than the influence of Paris. These new patterns of artistic exchange, often without historic precedence, gave art during this period its unique character and dynamism. Beginning with an analysis of the concept of Central Europe, the book examines knowledge about British art and design in the region. In subsequent chapters the author looks at the reception of the Pre-Raphaelites in painting and graphic arts as well as analysing diverse responses to the Arts and Crafts Movement in Germany, Austria, Poland, Bohemia, Slovakia, Hungary and Southern Slavic countries. The epilogue reveals the British interest in Central Europe, echoed in the designs Walter Crane, Charles Robert Ashbee and publications of The Studio. The book questions the insularity of British culture and offers new insights into art and design of Central Europe at the fin de siècle. It presents the region as a vital part of the international Art Nouveau, but also shows its specific features, visible in the works of artists such as Alfons Mucha, Gustav Klimt and Stanisław Wyspiański.

Książka dra hab. Andrzeja Szczerskiego porusza bardzo istotny problem, który nie doczekał się całościowego opracowania ani w polskiej, ani w zagranicznej literaturze przedmiotu. Książka wypełnia więc istotną lukę w naszej wiedzy dotyczącej najnowszej sztuki polskiej oraz sztuki naszych bliższych i dalszych sąsiadów. Autor umiejętnie łączy w swoim tekście problematykę ogólną ze szczegółowo zaprezentowanymi według przyjętej przez niego koncepcji przykładami dzieł i projektów artystycznych twórców wywodzących się z państw Europy Środkowo-Wschodniej. Pomaga mu w tym także doświadczenie kuratorskie był kuratorem paru istotnych wystaw poświęconych sztuce współczesnej. prof. dr hab. Tomasz Gryglewicz Dr hab. Andrzej Szczerski historyk sztuki, wykładowca w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Wykładał także na Uniwersytecie Goethego we Frankfurcie nad Menem i Uniwersytecie w St Andrews. Wiceprezes Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA (20132015) i prezes Sekcji Polskiej AICA (20092017). Autor publikacji poświęconych sztuce XIX i XX wieku oraz sztuce współczesnej, w tym książek Modernizacje. Sztuka i architektura w nowych państwach Europy Środkowo- Wschodniej 19181939 (Łódź 2010), Views of Albion. The Reception of British Art and Design in Central Europe, 18901918 (Oxford 2015) i Cztery nowoczesności. Teksty o sztuce i architekturze polskiej XX wieku (Kraków 2015). Kurator wystaw, m.in. Symbolism in Poland and Britain w Tate Britain w Londynie (2009), The Power of Fantasy. Modern and Contemporary Art from Poland w BOZAR Centre for Fine Arts w Brukseli (2011), Lwów 24 czerwca 1937. Miasto, architektura, modernizm w Muzeum Architektury we Wrocławiu (20162017) i #dziedzictwo w Muzeum Narodowym w Krakowie (20172018).

Oddany w państwa ręce album przygotowano z okazji setnej rocznicy urodzin Karola Wojtyły, przypadającej 18 maja 2020 r. Okrągłe jubileusze bywają przyczynkiem refleksji, sprzyjają wspomnieniom, prezentowana publikacja ukazuje doświadczenie, które stało się udziałem Adama Bujaka, krakowskiego fotografa, którego prace ilustrują książkę. Osoba Ojca Świętego, co artysta sam często podkreśla, jest najważniejszym tematem jego działalności artystycznej. Droga Adama Bujaka jako fotografa dokumentującego najpierw posługę Karola Wojtyły, a później już papieża Jana Pawła II zaczęła się w Krakowie. I do tych wczesnych wspomnień odwołuje się fotograf, na łamach albumu. Stworzone przez Bujaka kadry to zapis działań charyzmatycznego człowieka, jego wpływu na ówczesne wydarzenia. To dokumentacja przefiltrowana przez uzbrojone w obiektyw aparatu oko twórcy, pozwalająca mu na ponownie spotkanie ze swoim duchowym przewodnikiem, w sferze pamięci. Przed czytelnikami otwiera zaś możliwość obcowania z fotograficzną opowieścią, ułożoną ze wspomnień wydarzeń dla artysty szczególnych, które głęboko go poruszyły i zafascynowały. Cardinal Karol Wojtyła. Photographs by Adam Bujak This album has been published to mark the centenary of Karol Wojtyła's birth, celebrated on 18 May 2020. Round anniversaries often encourage reflection, bring back memories. This publication shows the experience of Adam Bujak, a Krakow photographer, whose works are featured in the book. The Pope was the central theme of Adam Bujak's work, which has been often emphasised by the artist himself. Adam Bujak's adventure of the photographer documenting first the priesthood of Karol Wojtyła and then the service of Pope John Paul II started in Krakow. The photographer revives these early memories in the album. The pictures taken by Bujak show the activities of a charismatic man, his influence on the current events. This documentation, filtered by the artist's eye armed with a camera lens, offers the photographer an opportunity to meet with his spiritual guide again, in the sphere of memory. The readers have a chance to get an insight into a photographic story, made up of the reminiscences so special to the artist, of the events which moved and fascinated him so much.

Przełom XIX i XX wieku to czas, kiedy idee modernizacyjne w sztuce łączyły się z odrodzeniem narodowym. Występujące w wielu europejskich krajach poszukiwania stylów podkreślających ich odrębność miały w przypadku ziem zamieszkałych przez Polaków szczególny charakter polski styl narodowy, odwołujący się nie tylko do tradycji szlacheckiej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, ale przede wszystkim do sztuki ludowej miał manifestować kulturową niezależność narodu podzielonego między zaborców, a jednocześnie jego prawo do własnego, niepodległego państwa. Katalog Polskie style narodowe. 18901918 prezentuje pierwszy etap tych poszukiwań, których wynikiem były stworzone przez licznych artystów koncepcje dotyczące różnych gałęzi sztuki. W ośmiu esejach omówiono ich genezę oraz przybliżono je na przykładzie architektury, meblarstwa, urządzania wnętrz, kaflarstwa, mody, grafiki, malarstwa czy fotografii. Ilustrujący omawiane zagadnienia obszerny album jest podzielony tematycznie na pięć części przedstawia koncepcję polskiego ubioru narodowego; styl zakopiański; styl huculski; przedmioty codziennego użytku, dekoracje i plakaty zaprojektowane i wykonane przez artystów i rzemieślników skupionych w Towarzystwie Polska Sztuka Stosowana i Warsztatach Krakowskich; druki, zdjęcia i przedmioty związane z Wystawą architektury i wnętrz w otoczeniu ogrodowem oraz VIII Światowym Kongresem Esperanto, które odbyły się w Krakowie w 1912 roku. Publikacja towarzyszy wystawie Polskie style narodowe. 18901918, otwierającej serię 4 x nowoczesność, przedstawiającą różnorodne interpretacje nowoczesności w czterech okresach historii Polski w XX i XXI wieku

W najnowszej książce Andrzeja Szczerskiego omówione zostały cztery interpretacje nowoczesności, związane z konkretnymi okresami historycznymi: ostatnimi latami zaborów, niepodległością II Rzeczypospolitej, czasem PRL oraz odzyskaną po 1989 roku wolnością. Ich wyrazem są projekty w stylu zakopiańskim, inspiracje językiem esperanto, modernistyczna architektura i awangardowa sztuka dwudziestolecia, komentujące zimnowojenną rzeczywistość malarstwo lat 50. i 60., rozwój hoteli i ośrodków wypoczynkowych w latach 70., a także inspirowane modernizmem wzornictwo i sztuka ostatniego dwudziestolecia. Cztery nowoczesności to nowy, proponujący niestereotypową perspektywę głos w debacie o procesach modernizacyjnych w historii Polski. Zdaniem autora, kultura polska XX wieku potrafiła w oryginalny sposób postrzegać nowoczesne hasła, unikając naśladownictwa i wtórności. Nie warto więc przeciwstawiać „polskości” i „nowoczesności”, a „nowoczesność” należy uznać za integralną część polskiego dziedzictwa.

The year 1989 marked the end of one era and the beginning of another—the period of post-communist transformation. Similar processes were taking place in other former Eastern Bloc countries that were declaring free elections, reclaiming full sovereignty, building democracy, and completely changing their economies in favor of free-market capitalism. The several historic months in the latter half of 1989 came to be known as the “Autumn of Nations” and ushered in the total liberation of East-Central Europe from Soviet domination. Less than two years later, the Soviet Union itself collapsed, signaling the end of the Cold War in Europe. The new era brought not only political and economic changes, but also cultural ones which would lead to reclaiming individual liberties and other civil rights, as well as to the rebuilding of national identities within the European community which could now, finally, encompass the entire continent. Culture became a moving force for change, as censorship was abolished, monuments to communist heroes were removed, and streets renamed. The radical cultural changes reverberated in the art of the period, its ideology, and the system of institutional sponsorship that promoted the three approaches most popular with artists. Many of them engaged in the changes directly, creating works that either commented on current events or proposed what they believed to be the right direction for the transformation to take. Others, although preferring to observe from a distance, highlighted the diverse contexts and historical antecedents generated by the cultural identities of countries, regions, or even artistic centers, in which the changes were rooted. The third contribution of contemporary art was its role in shaping how we remember the communist period, by on the one hand questioning the past, and on the other accenting the persistence of the traces it left behind, thereby inviting reflection on its negative as well as its positive ramifications. The art created in these circumstances and that related directly to the post-1989 transition, democracy, and a free-market economy can be united under the name “art of the transformation” and it is the subject of this publication. Andrzej Szczerski is a historian and art critic, assistant professor in the Art History Institute of the Jagiellonian University, and the research deputy director of the National Museum in Krakow in 2016–2018. The author of numerous publications on the art of 19th and 20th century as well as on contemporary art.