Tymoteusz Karpowicz Libros

Czytelnicy ostatnich tomów autora Słojów zadrzewnych przywykli do tego, że jego wiersze rozbiegają się w różnych kierunkach, wypuszczają pędy, splątują korzeniami z innymi utworami. Joanna Roszak, autorka wyboru, proponuje zupełnie nowe spojrzenie: nie na kłącza twórczości Karpowicza, lecz na koronę wierszowego drzewa. Przypomina najbardziej znane wiersze poety, ale też wybiera te, które prawdziwie oddychają lasem, a otwarte nim, otwierają czytających na nieznane doświadczenia. Owe drzewne utwory pozwalają zobaczyć w tej poezji (niesłusznie zapomnianej i uważanej za trudną) wartość, której dotąd nie dostrzegano – udzielanie lekcji medytacji i spokoju.

Korespondencja Marii i Tymoteusza Karpowiczów z Andrzejem Falkiewiczem i Krystyną Miłobędzką jest świadectwem trwającej ponad trzydzieści lat przyjaźni. Rozmowa twórców, których łączyły lektury, wrażliwość estetyczna oraz codzienne troski, daje wgląd w prywatną i literacką relację pomiędzy jej uczestnikami, a także obrazuje późnonowoczesną rzeczywistość po obu stronach Atlantyku. Więc będziemy musieli zdać się na korespondencję. Otwartą. Antyliteracką – pisał Karpowicz. Listy te – pełne emocji, zaskakująco szczere, anty- i arcyliterackie zarazem – odsłaniają warsztat pisarski jednych z najciekawszych twórców polskich XX wieku oraz ukazują ewolucję ich poglądów na literaturę, sztukę i filozofię. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Słyszymy Tymoteusz Karpowicz – myślimy poeta. Przypominamy sobie jego utwory dramatyczne, nieliczne prozy. Ale ilu spośród nas – wyłączając niewielkie grono specjalistów – autora Rozkładu jazdy kojarzy z twórczością eseistyczną? Tom drugi „Esejów” zbiera i porządkuje teksty rozproszone (krytyczne, eseistyczne, także teksty naukowe) jednego z najwybitniejszych polskich poetów i teoretyków literatury, który przez lata mieszkał na emigracji w USA. Za redakcję tomu odpowiadają Joanna Roszak, pisarka, poetka, publicystka, wykładowczyni akademicka, oraz Jan Stolarczyk, przyjaciel poety, wybitny redaktor i edytor. Karpowicz uznawany jest za jednego z ostatnich wielkich modernistów, a publikacja drugiego tomu jego „Esejów” pozwoli scalić, skompletować i uporządkować bogatą, acz rozproszoną spuściznę, jaką pisarz pozostawił.

Dzieła zebrane Tymoteusza Karpowicza to przypomnienie twórczości niezwykle istotnej dla rozwoju polskiej literatury, przywrócenie jej należytej rangi, a także wypełnienie dotkliwej nieobecności twórcy, który był odkrywcą nowych terytoriów wyobraźni językowej. Pierwszy tom obejmuje poezje z książek: Żywe wymiary (1948), Gorzkie źródła (1957), Kamienna muzyka (1958), Znaki równania (1960), W imię znaczenia (1962) i Trudny las (1964).

Spuścizna literacka jednego z najwybitniejszych twórców poezji lingwistycznej ukazuje się w „Bibliotece Narodowej” po raz pierwszy. Wyboru wierszy dokonał Bartosz Małczyński, historyk literatury, mający w dorobku naukowym wydaną w 2010 roku monografię 'Rozwiązywanie tekstów. Poetyckie polimorfie Tymoteusza Karpowicza'. Małczyński jest również autorem wstępu i komentarzy do poezji Karpowicza.

Piąty tom 'Dzieł zebranych' Tymoteusza Karpowicza, a zarazem pierwszy z dwóch tomów gromadzących dramatopisarską spuściznę autora, zawiera utwory znane z 'Dramatów zebranych' (1975) oraz znalezione w archiwum Karpowicza. Do tych ostatnich, dotychczas niepublikowanych, należą: 'Cavernus', 'Piąta strona świata' i 'Człowiek z parasolem'. W aneksie do piątego tomu zamieszczono komentarze autorskie i ballady odnoszące się bezpośrednio do kilku sztuk.

W szóstym tomie „Dzieł zebranych” Tymoteusza Karpowicza znalazło się trzynaście dramatów, słuchowisk i adaptacji teatralnych. Wśród nich są utwory publikowane wcześniej w „Dramatach zebranych” oraz odnalezione w archiwum Karpowicza: „Dźwiękowy zapis doliny”, „Niewidzialny chłopiec”, „Kiedy przychodzi Anioł”. Tom obejmuje również niepublikowane adaptacje sceniczne tekstów Bolesława Leśmiana, Cypriana Kamila Norwida i Henryka Worcella.

Słyszymy Tymoteusz Karpowicz myślimy poeta. Przypominamy sobie jego utwory dramatyczne, nieliczne prozy. Ale ilu spośród nas wyłączając niewielkie grono specjalistów autora Rozkładu jazdy kojarzy z twórczością eseistyczną? A bez wątpienia i książka ta jest na to dowodem Karpowicz był eseistą fascynującym, zaskakująco przystępnym co odróżnia go od Karpowicza poety który jak mało kto potrafił wprowadzić czytelnika w skomplikowany świat tekstów poetyckich. Redaktorka tomu Joanna Roszak nazywa go wręcz suflerem. I rzeczywiście wędrówka w towarzystwie Karpowicza po poezji Wisławy Szymborskiej czy Rafała Wojaczkach, ale i po innych tekstach kultury choćby spektaklach Jerzego Grotowskiego staje się nie tylko łatwiejsza, ale przede wszystkim wyjątkowo interesująca.

Czwarty tom „Esejów” Tymoteusza Karpowicza zamyka dziesięciotomową, zapoczątkowaną w 2011 roku edycję Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza i podobnie jak poprzednie scala istotną, tym razem już ostatnią partię rozproszonego, mniej znanego dorobku pisarza. Rozliczne, drobniejsze i obszerniejsze teksty z czasopism krajowych oraz emigracyjnych, a także nadal wydobywane z archiwum maszynopisy składają się na całość, która w coraz większym stopniu uzupełnia i niuansuje obraz dokonań autora Odwróconego światła .

Karpowiczova poézia je jedným z najnáročnejších pokusov - a nemerané len poľským kontextom - o nový systém videnia. Ide mu o čisté, nesprostredkované poznanie, a preto jeho analýza sa začína od konkrétnych vecí a javov, aby cez "obnaženosť" ich významov, pomenovaní a vzťahov dospel k svojej originálnej básnickej interpretácii.