Wóycicka reconstructs Polish controversies surrounding the memory and commemoration of Nazi concentration camps in the initial postwar years and describes how these debates were silenced under Stalinism. Using comparisons with other European countries, she explores which phenomena were specific for Poland and which had a broad character.
Autorka ujmuje polską pamięć nazistowskich obozów koncentracyjnych jako przedmiot stałych sporów między różnymi aktorami społecznymi: byłymi polskimi więźniami politycznymi, przedstawicielami społeczności żydowskiej oraz zdominowanymi przez komunistów władzami centralnymi i administracją lokalną. Pokazuje też, jak żywe i bolesne dyskusje na temat dziedzictwa okupacyjnego pierwszych lat powojennych uległy wyciszeniu wraz ze stalinizacją kraju. Wóycicka wskazuje również na analogie i różnice między procesami zachodzącymi w tym samym czasie w innych krajach europejskich po obu stronach żelaznej kurtyny. Praca stanowi jednocześnie przyczynek do współczesnych debat na temat świadomości historycznej Polaków. Podważa bowiem prosty podział na pamięć oficjalną, propagowaną przez komunistyczne władze, oraz pamięć potoczną, przekazywaną wewnątrz rodziny oraz innymi nieoficjalnymi kanałami. Czasy PRL – twierdzi autorka – miały przemożny wpływ na świadomość historyczną polskiego społeczeństwa i to nie tylko poprzez oddziaływanie propagandy, ale przede wszystkim poprzez blokowanie debat publicznych i tabuizację wielu tematów. Zdaniem Wóycickiej, w Polsce okres społecznej żałoby po zakończeniu drugiej wojny światowej nigdy nie został zamknięty.