Gmitruk Janusz Libros

Publikowany, po raz pierwszy w Polsce pełny tekst Memoriału złożonego przez Polskie Stronnictwo Ludowe dnia 18 grudnia 1946 r. ambasadorom Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i ZSRR w Warszawie w sprawie fałszerstw wyborczych w Polsce.

Kolęda polska. Dwa wyrazy, dwa terminy nierozerwalnie złączone ze sobą. Kolęda jako pieśń jest obecna w świadomości zbiorowej. Wesołe śpiewanie związane z narodzinami Chrystusa, z Bożym Narodzeniem obecne jest w środkach komunikacji masowej i w domach. Wprawdzie najczęściej pamiętamy jedynie pierwsze zwrotki, ale melodia i ogólna treść nie jest obca wielu z nas. Takie słuchanie i śpiewanie przynosi radość, optymizm, zadowolenie, często wprawia w dobry humor. Tadeusz Skoczek Fragment tekstu - Z kolędą przez stulecia

Publikacja poprzedzona została wtępem oraz biogramami Władysława Banaczyka i Pawła Siudaka, bowiem to dzięki nim zachowały się dokumenty rządu Stanisława Mikołajczyka. Komplet depesz z lat 1943-1944 zarchiwizował kierownik Wydziału Krajowego w MSW - Paweł Siudak na polecenie ministra Władysława Banaczyka. Po dymisji rządu Stanisława Mikołajczyka wszyscy ludowcy pełniący funkcje w rządzie zostali zwolnieni przez nowego premiera Tomasza Arciszewskiego. Początkowo depesze - o których mowa - znalazły się w posiadaniu prof. Stanisława Kota - znakomitego historyka. Po jego wyjeździe ze Stanisławem Mikołajczykiem i Pawłem Siudakiem do kraju materiały archiwalne zostały przeniesione do siedziby władz SL na Uchodźstwie w Londynie i zostawione pod opieką Franciszka Wilka, prezesa NKW PSL w Wielkiej Brytanii i redaktora 'Jutra Polski'. Pierwsza partia dokumentów z archiwum prof. S. Kota dotyczących lat 1939-1941 przekazana została w 1969 r. Zakładowi Historii Ruchu Ludowego w Warszawie. W zespole przekazanych do kraju dokumentów znalazły się bezcenne dla historyków depesze Centralnego Kierownictwa Ruchu Ludowego. Depesze z lat 1943-1944 do depesze wysyłane przez czołowych przedstawicieli Polskiego Państwa Podziemnego do rządu RP na uchodźstwie. Gromadził je Władysław Banczyk, minister spraw wewnętrznych w rządzie S. Mikołajczyka. Niniejsza książka zawiera 78 depesz obejmujących okres od 24 czerwca 1943 do 3 sierpnia 1944r. Dwie pierwsze depesze wysyłane były jeszcze do Stanisława Mikołajczyka jako wicepremiera . Następne, po objęciu funkcji premiera 14 lipca.

Lata Polski Ludowej były czasem pojawienia się nowego gatunku prasy, nazywanej m.in. alternatywną, drugiego obiegu, niezależną, ukazującą się poza cenzurą lub bezdebitową. Ten rodzaj prasy znany i wydawany był dopiero w końcowych latach dekady gierkowskiej. Wcześniej, w pierwszych latach PRL, podziemie poakowskie w sposób śladowy wydawało prasę konspiracyjną. Nie wolno jej jednak utożsamiać z prasą niezależną, choć oba gatunki posiadają wiele cech wspólnych. Pierwsze z zachowanych numerów pism bezdebitowych odnotowanych w niniejszej bibliografii pochodzą z 1976 roku. Prasę alternatywną wydawały głównie ugrupowania ówczesnej opozycji politycznej współpracującej ze związkiem zawodowym „Solidarność'. Na łamach prasy niezależnej obok nieocenzurowanych informacji drukowano materiały publicystyczne, w których prezentowano poglądy i dążenia programowe „Solidarności'. Broniono m.in. godności i interesów pracowników. Uznawano etyczne zasady chrześcijańskiej sprawiedliwości i równości społecznej, opartej na godności osoby ludzkiej, godności człowieka pracy i jego trudu. Wypowiadano się za przestrzeganiem wolności obywatelskich, prawa do głoszenia własnych poglądów, wolności słowa, druku, rzetelnej informacji, zgromadzeń i stowarzyszania się oraz na temat wielu aktualnych i zaszłych problemów społeczno-politycznych, ideowych, religijnych, kulturalnych, gospodarczych i międzynarodowych, którymi żyli Polacy czwartej ćwierci XX wieku.

Przekazujemy Czytelnikom ciekawą pozycję książkową, która stanowi hołd dla poległych żołnierzy Wojska Polskiego w bitwie warszawskiej 1920 roku z bolszewikami oraz ludowcom, którzy stracili życie w okresie międzywojennym, a szczególnie w 1937 roku w czasie Wielkiego Strajku Chłopskiego. Jest ona wyrazem pamięci dla wybitnych działaczy ruchu ludowego, którzy w okresie blisko 120-letniej historii odegrali w nim dużą rolę. Książka jest nierozerwalnie związana z obchodami Święta Czynu Chłopskiego na ziemi świętokrzyskiej w sanktuarium w Kałkowie, które w swojej treści nawiązuje do podanych dwóch wielkich wydarzeń roku 1920 i lat 1936-1937. Ze Wstępu.

rocznica Kongresu PSL z 1946 roku wyzwala refleksje o szczególnej sile. Dla ludowców-działaczy PSL Stanisława Mikołajczyka jest to piękny sen o potędze ruchu ludowego, który chcieliby urealnić i przenieść do rzeczywistości. Dla obecnych działaczy Stronnictwa może stać się źródłem inspiracji w szukaniu siły i motywacji do działania we współczesności.

Tradycja kultu Kościuszki jest wśród chłopów głęboko zakorzeniona. Autorzy tego opracowania w bardzo syntetyczny sposób przybliżają ten symbol niepodległościowych dążeń Polaków i emancypacji chłopów.

Przez cały okres okupacji hitlerowskiej i sowieckiej konspiracyjny ruch ludowy nie tylko organizował do walki chłopów i ludowców, ale równocześnie rozbudzał aspiracje i przygotowywał ich do pracy i działalności w przyszłej, niepodległej Polsce. Jednak pierwsze dni i miesiące upragnionej niepodległości niosły z sobą terror i bezprawie nowych władz. Od samego początku organy represyjne ZSRR prześladowały, więziły i wywoziły na wschód żołnierzy i działaczy Państwa Podziemnego. NKWD również tworzył polski aparat terroru w postaci Milicji Obywatelskiej i urzędów bezpieczeństwa. Ze Wstępu

Publikacja, którą oddajemy do rąk Czytelnika jest najważniejszym dokumentem, owocem obrad Kongresu partii politycznej - Polskiego Stronnictwa Ludowego z 1946 roku. Stenogram z obrad Kongresu Stronnictwa, które dokonało w tamtym czasie obrachunku 50-letniej działalności ruchu ludowego, podjęło strategiczne decyzje polityczne i wybrało władze statutowe jest dokumentem niezwykłym. Ze Wstępu

Katalog, który towarzyszy otwartej w MHPRL wystawie stanowi bogate źródło informacji o ruchu ludowym. Jego oryginalność powoduje iż może funkcjonować jako samoistne wydawnictwo zawierające ogromny materiał z historii najstarszego ruchu politycznego w Polsce, nieprzerwanie funkcjonującego od 110 lat.