Kroh Antoni Libros

Porywająco napisany tom wspomnień znakomitego etnografa, historyka kultury, pisarza, tłumacza literatury słowackiej i czeskiej jest swego rodzaju portretem pokolenia Polaków żyjących w Polsce powojennej, lecz osadzonych tradycją rodzinną i cywilizacyjną w czasach przed II wojną światową. Dzieje krewnych, wśród których było wielu polityków, wojskowych, właścicieli ziemskich oraz licznych przyjaciół i znajomych obrazują losy odchodzącej w przeszłość klasy ziemian i starania ich dzieci i wnuków by ułożyć sobie życie w nowych realiach politycznych Polski powojennej. Bogactwo opisów, dystans do siebie samego jako bohatera przytaczanych zdarzeń, odnajdowanie humorystycznych stron życia w ciężkich czasach, serdeczna sympatia dla niepozbawionych wad i dziwactw opisywanych postaci sprawiają, że książkę czyta się jednym tchem.

Sklep potrzeb kulturalnych to pokłon oddany kulturze podhalańskiej, wyznanie miłosne maskowane ironią i żartem. Pr�ba oddania atmosfery Podhala lat 50., 60. i 70., całkowicie subiektywna, bez naukowego zadęcia.Antoni Kroh o sobie: Pochodzę z Warszawy, ale kilka lat dzieciństwa przemieszkałem w Bukowinie Tatrzańskiej. W 1955 roku ukończyłem tam szkołę podstawową. W latach 1967-70, zaraz po studiach, pracowałem w dziale etnograficznym Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. Poznałem w�wczas wielu wybitnych zakopiańczyk�w, miejscowych oryginał�w, chłonąłem środowiskowe opowieści, bajdy i plotki. Zdobyłem ?blachę? przewodnika tatrzańskiego. W kwartalniku Instytutu Sztuki PAN ?Polska Sztuka Ludowa? opublikowałem kilka młodzieńczych, buntowniczych artykuł�w o kulturze ludowej Podhala, zaś po latach dwie książki o tym regionie: Sklep Potrzeb Kulturalnych oraz Tatry i Podhale w serii ?A to Polska właśnie?.Po latach od pierwszego wydania Sklep potrzeb kulturalnych przeszedł gruntowny remont i dziś oddajemy go w ręce Czytelnik�w w odnowionej postaci.Antoni Kroh jest etnografem, ale sporo lat wcześniej ? co nie tylko etnografom się przydarza ? był małym chłopcem. Chłopiec urodził się wprawdzie w Warszawie, jednak przez pierwsze lata nauki mieszkał w Bukowinie Tatrzańskiej, gdzie chodził do miejscowej szkoły. Były to czasy Bieruta, w szkole panowała programowa nuda i szarzyzna. Ale dobrego pisarza poznaje się m.in. po tym, że nawet o szarzyźnie pisze kolorowo. Toteż książka roi się od uciesznych opowiastek i postaci podpatrzonych bystrym okiem dziecka. W miarę czytania anegdotki trochę rzedną i do głosu dochodzi etnograf, kt�ry podhalańskie tereny zna od dawna i dobrze. Wraz z ich historią prawdziwą i zmyśloną (?) Wisława Szymborska

Tatry i Podhale w ciągu dwóch stuleci odgrywały ważną rolę w naszej kulturze. Pielgrzymowały tu elity, miejscowa przyroda i góralska kultura inspirowały niezliczonych artystów. W latach zaborów miłość do tego skrawka ziemi była przejawem patriotyzmu. Pod Giewontem skupiało się polskie życie - artystyczne, polityczne, naukowe. Wielu ludzi łączą z Tatrami najpiękniejsze wspomnienia.

Dzieje polskiej sztuki ludowej opowiedziane przez wybitnego etnografa, znawcę i zbieracza twórczości artystów chłopskich, wnikliwego obserwatora ewolucji polskich gustów artystycznych, tłumacza i pisarza. Barwnie przedstawione sylwetki twórców, mecenasów ich działań, kolekcjonerów i pasjonatów twórczości artystów ludowych pozwalają zrozumieć fenomen, jakim było powszechne zainteresowanie, kupowanie i promowanie prac malarzy, rzeźbiarzy i rzemieślników chłopskich. Pełna humoru, ale i goryczy z powodu gwałtownej zmiany artystycznych upodobań, relacja dla jednych będzie dokumentem historycznym, wielu czytelnikom przypomni także ich żywe zainteresowanie sztuką chłopską, a z pewnością będzie ciekawą lekturą o czasach niedawnych, bezpowrotnie minionych.

Przedstawiamy wybór najciekawszych haseł z autorskiego słownika nowych zjawisk występujących we współczesnej polszczyźnie: słów, zwrotów, wyrażeń, frazesów, przysłów, sloganów, zbitek pojęciowych, dowcipów słownych, napisów na murach itd. Drukowany we fragmentach w czasopiśmie Konteksty.

Opowieść o Łemkach, od wiek�w żyjących w Beskidzie Sądeckim i Niskim, w latach 1945?1946 przesiedlonych w trybie ?dobrowolno-przymusowym? na Ukrainę, zaś w 1947 roku, podczas akcji ?Wisła?, deportowanych i rozproszonych na Ziemiach Zachodnich. Czytamy o tych, kt�rym z niemałym trudem udało się wr�cić, choć już nie na swoje, o odnajdywaniu się w nieprzyjaznych realiach PRL, pierwszych koncertach zespołu ?Łemkowyna?, łemkowskich zlotach ? Watrach, przywiązaniu do tradycji, kultury, języka. Autor pisze o sprawach nieprostych ? lustro łemkowskie odbija także polskie problemy.

Wspomnienia Antoniego Kroha dotyczące przede wszystkim przyjaźni z artystką Barbarą Magierową. Autor z sentymentem, ale i właściwym sobie humorem opowiada o wspólnej pracy nad tworzeniem wystaw i książek w niełatwych realiach Polski Ludowej, m.in. o zbieraniu materiałów do Prywatnego leksykonu współczesnej polszczyzny.