Universitas Orden de los libros

Twórczość Piotra Sommera zasługuje na kolejne lektury, lektury powrotne, w wydaniu osób, które zajmują się jego pisarstwem od lat, a także lektury pierwsze – ze strony czytelników, dopiero wciągających się w jego pisarstwo. […] Paradoksalny charakter tej twórczości polega właśnie na tym, że z pozoru prosta i komunikatywna, w nieomal każdym utworze zaprzecza temu wrażeniu. Jest przemyślnie, dyskretnie, delikatnie złożona. Sommer wywija się mocnym uchwytom, poniekąd zmuszając kolejnych interpretatorów do testowania przydatności propozycji zastanych. Jeśli mam słuszność, to Ulubione kawałki są książką, która przynosi wiele świetnych analiz, zwraca uwagę na niezauważane dotąd składniki rzemiosła (np. poetykę tytułów), wyrównuje zaległości […]. Jej ukazanie się uważam za szczęśliwą konieczność. Z recenzji prof. dr. hab. Piotra Śliwińskiego

Prezentowana publikacja jest próbą podsumowania dotychczasowych doświadczeń w uprawianiu archeologii współczesności w Polsce, a także nakreślenia potencjalnych przyszłych pól i perspektyw badawczych. Poprzez integrowanie różnych środowisk naukowych oraz pozanaukowych w założeniu ma promować ideę interdyscyplinarnej współpracy wokół dziedzictwa nieodległej przeszłości, inkluzywne podejście do nauki oraz koncepcję nauki obywatelskiej. (…) archeologia współczesności, zwracająca swoją uwagę na kulturę materialną niedawnej przeszłości i jej miejsce w teraźniejszości, oraz złożone relacje, jakie to generuje, ma szansę rozwinąć się w naukę, która skutecznie będzie także podejmować problemy i wyzwania istotne dla współczesnego i przyszłego społeczeństwa, stając się archeologią XXI w., archeologią (dla) naszych czasów. Wierzymy, że przed archeologią rysuje się tym samym duża szansa stania się ważnym głosem w debatach toczonych we współczesnej humanistyce, przez co może ona poszerzyć i rozbudować swą szczególną pozycję, jaką zajmuje wśród dyscyplin badających przeszłość. fragment Wstępu Czytelnik otrzymuje książkę z zakresu archeologii współczesności, będącą swoistą jej diagnozą w ostatnich dwudziestu latach, zwłaszcza w Polsce. Ukazany został także kontekst jej rozwoju i dynamicznych przemian. Archeologia ta stara się przebić wśród „klasycznych” działów archeologii, co czyni z determinacją, z pewnym trudem, ale i z sukcesem. Perspektywa minionych dwóch dekad pozwala Autorom publikacji na podjęcie próby nakreślenia jej najbliższych perspektyw rozwoju i kierunków, w jakich zapewne będzie zmierzała. Z recenzji prof. dr hab. Danuty Minty- Tworzowskiej (…) archeologia współczesności stanowi nową i atrakcyjną formę partycypacji w kulturze, która może stać się inspiracją dla wypracowania nowej formuły uprawiania archeologii, zrywającej z instytucjonalną doxa, oraz jej adekwatnej obecności w przestrzeni publicznej (…). Archeologia zajmująca się czasami nieodległej przeszłości generuje bowiem potrzebę przemyślenia zasadniczych cech i sposobów funkcjonowania całej dyscypliny – jej celów, zadań, priorytetów oraz zobowiązań. fragment Wstępu Archeologia współczesności – określana w literaturze anglojęzycznej jako archaeology of the contemporary past, archaeology of the recent past czy archaeology of the present – to interdyscyplinarny nurt badawczy, którego przedmiot zainteresowań stanowią: szeroko rozumiana współczesność (głównie wieki XX i XXI), jej materialne pozostałości i przekształcenia krajobrazów kulturowych. W zakres jej zainteresowań wchodzą wszelkie formy kultury materialnej, które powstały w ostatnich dziesięcioleciach czy nawet latach. Celami archeologii współczesności są odkrywanie, dokumentowanie i interpretacja tychże śladów, aby zrozumieć różne aspekty życia i społeczeństwa z nieodległej przeszłości. fragment Wstępu

Freud twierdził, że prekursorami psychoanalizy nie byli psycholodzy czy filozofowie, ale pisarze: Sofokles, Szekspir, Dostojewski. Dzięki darowi wnikliwej obserwacji posiedli oni wiedzę o człowieku, do której psychoanalityk dochodzi na żmudnej drodze pracy z pacjentami. Pokrewieństwo psychoanalizy i literatury sprawia, że śledzenie związków między nimi jest dla literaturoznawcy prawdziwym wyzwaniem. Tworzą one trudny do rozwikłania splot wzajemnych powiązań i inspiracji, co jednak sprawia, że próba rozpoznania natury tego splotu jest fascynującym interpretacyjnie przedsięwzięciem. To wyłamujące się z akademickich schematów podejście cechuje większość artykułów zamieszczonych w tym tomie. Ich tematem jest twórczość wybranych pisarzy okresu modernizmu i międzywojnia: Irzykowskiego, Przybyszewskiego, Gombrowicza, Zegadłowicza, Nałkowskiej, Choromańskiego, Witkacego, Leśmiana, Brzękowskiego, Lechonia, Miłosza… Za myśl przewodnią książki posłużyła wypowiedź Gombrowicza o tym, iż zbieżność nowatorskich zjawisk w prozie międzywojnia z psychoanalizą nie bierze stąd, że ich autorzy starają się aplikować Freudowskie wglądy dotyczące ludzkiej psychiki do swoich powieści, ale stąd, że to raczej „Freud jest z epoki”. Jego geniusz polega właśnie na tym, iż nieomylnie rozpoznał określające ją tendencje i prądy. A to jest zadaniem, przed którym stoi również pisarz. Książka ta to duży krok naprzód w rozwoju psychoanalitycznych odczytań literatury polskiej. Nie ograniczono się w niej do referowania klasyków tego stylu myślenia, ale podjęto śmiałe i udane próby własnych interpretacji. Książka ma ponadto duże walory historycznoliterackie oraz zachęca do dyskusji nad psychoanalitycznym sposobem interpretowania literatury, jak i nad interpretacją w ogóle. dr hab. Andrzej Zawadzki, prof. UJ

Z jednej strony – filmy wielkich autorów, z drugiej – pierwsze blockbustery. Ogarniające kolejne kraje “nowe fale”, kontestacja, wschodzące kinematografie tzw. Trzeciego Świata, artystyczny awans filmu animowanego i dokumentalnego – i nowatorskie strategie dystrybucyjno-marketingowe hollywoodzkich wytwórni, sukcesywnie wchłanianych przez konglomeraty medialno-biznesowe. Takie były dwie dekady, które przedstawiamy w trzecim tomie Historii kina. Po Kinie niemym i Kinie klasycznym, pora na Kino epoki nowofalowej. Epoki uważanej przez wielu za najważniejszą i najodważniejszą w dziejach sztuki filmowej. Niniejszy tom obejmuje burzliwe lata 60. i 70. Skutki zachodzących wówczas przemian – politycznych, światopoglądowych, mentalnych i obyczajowych – odczuwamy do dziś. Żyjemy w świecie, który właśnie wtedy zaczął się kształtować. To samo da się powiedzieć o ówczesnym kinie: erupcja wyjątkowych talentów, do jakiej doszło na progu lat 60., otworzyła przed sztuką filmową nowe, po dziś eksplorowane horyzonty. Opisania tego oszałamiającego bogactwem okresu podjęło się 33 filmoznawców z kilkunastu ośrodków polskich i zagranicznych. Liczymy, że ich fascynacja zjawiskami, o których piszą, udzieli się czytelnikom tej książki.

Dziewiętnastowieczną Galicję, cieszącą się po roku 1866 względną autonomią (i choćby przez to stwarzającą dla rozwoju polskiego życia zbiorowego warunki korzystniejsze od tych, które istniały w pozostałych zaborach) zaliczył prof. Norman Davies do kategorii „Królestw Zaginionych”. Rzeczywisty obraz tego nieistniejącego od prawie stu lat kraju, stanowiącego część Cesarstwa Austro- Węgier, a zamieszkiwanego przez kilka narodowości, często przesłaniały mity, raz opowiadające o szczęśliwym bytowaniu pod rządami dobrotliwego Franciszka Józefa, innym razem – o skrajnie zacofanej i pogrążonej w nędzy dalekiej od Wiednia prowincji. Współautorzy niniejszej książki, zajmujący się z jednej strony historią dziewiętnastowiecznej polityki i ówczesnych procesów cywilizacyjnych, z drugiej zaś historią idei, sztuki i literatury, starają się wspólnie zmierzyć z galicyjskimi mitami. Różnorodność przedmiotów badania i punktów widzenia, zajmowanych w poszczególnych szkicach sprawia, iż z książki potraktowanej jako całość wyłania się niepełny wprawdzie, ale wielostronny (i otwierający perspektywy dalszych rozważań) obraz Galicji doby autonomii. Nadrzędnym tematem wszystkich rozpraw jest pytanie o obecność w życiu galicyjskim charakterystycznych dla XIX wieku przemian cywilizacyjnych, o napięcie między przywiązaniem do tradycji i naciskiem zbliżającej się nowoczesności. Ten złożony proces pokazywany jest na różne sposoby i na różnych poziomach uszczegółowienia. Stąd, z jednej strony, znajdziemy w książce ogólne uwagi o cywilizacji przemysłowej lat 1880-1914, o rozwoju galicyjskiego szkolnictwa, o wkraczaniu kobiet w życie publiczne, z drugiej zaś – mniej lub bardziej szczegółowe analizy zajmujące się poglądami politycznymi krakowskich konserwatystów, obecnością synów chłopskich na katedrach UJ, lwowską i krakowską filozofią akademicką, powieściami Ignacego Maciejowskiego o przemyśle naftowym, czy pomysłami unowocześnienia Galicji, sformułowanymi przez Stefana Żeromskiego. Książka dedykowana jest Profesorowi Franciszkowi Ziejce na siedemdziesiąte urodziny.

HORYZONTY NOWOCZESNOŚCI. Tom 110 Pojęcie traumy upowszechniło się jako narzędzie opisu w psychoterapii, literaturoznawstwie, badaniach kulturowych, historiografii, badaniach nad wizualnością, czy badaniach Zagłady. Ponadto pewne przejawy traumy stały się kapitałem kulturowym, podstawą tożsamości czy też powodem do dumy. Niniejszy tom przedstawia wybrane aspekty pola badań nazywanego studiami nad traumą czy też teorią traumy rozwijanego w kontekście anglo-amerykańskim. Wyróżniono nastepujące obszary tematyczne: psychoanalityczne odczytania traumy, trauma w obrazach fotograficznych i filmowych, krytyka literackich i kulturowych reprezentacji oraz konteksty krytyczne (postkolonializm oraz biopolityka). Znalazły się tutaj zarówno nowe odczytania tekstów tradycyjnego kanonu za pomocą narzędzi dekonstrukcjonistycznych, analizy przedstawień wizualnych czy też próby przeformułowania założeń tej koncepcji w celu badania kultur niezachodnich lub pomijanych aspektów traumatyzacji w zachodniej nowoczesności.

Nie ulega wątpliwości, że wraz z tomem „Przekaz digitalny” otrzymujemy nie tylko całość oryginalnie zaprojektowaną i umiejętnie zrealizowaną, ale także wizję nowocześnie uprawianego medioznawstwa budowaną na fundamencie semiotyki. (Prof. dr hab. Marek Hendrykowski)

Refleksja metafizyczna stanowi niewątpliwie jedno z najważniejszych pól problemowych sztuki w ogóle, a literatury w szczególności. Jej naukowy opis wydaje się dlatego niezbędny i dobrze się stało, że powstała kolejna – ciekawa i ważna – książką na ten temat. [Jej] autorzy […] postanawiają przebadać i opisać zjawiska dziejące się na marginesach tego – jak powiedziałby Herbert – wielkiego procesu, w momencie, gdy filozofowie przyznali już zwycięstwo bogom przygodności. Pytają o dalsze losy pokonanej, zdawać by się mogło, potrzeby duchowości i religijności, przekonując przy okazji, że marginesy, o których mowa są nie tylko szerokie, ale i bogate w arcydzielne owoce artystycznych poszukiwań i że także z tego powodu warto poświęcać im uwagę. […] Lektura prezentowanych studiów interpretacyjnych przekonuje, że metafizyczna skłonność w wieku XX i XXI, „wypalona w epoce pieców” i podważona w myśli filozoficznej, odradza się jako niepewne, ale tym bardziej usilne pragnienie sensu, pragnienie duchowości, wreszcie jako potrzeba wspólnotowego poszukiwania Boga, czyli religii. To trzy wielkie tematy […] tomu. (dr hab. Agata Stankowska- Kozera, prof. UAM)

Niniejsza antologia stanowi zbiór prac prezentujących przedmiot badań i podstawy teoretyczno-metodologiczne systemowo-funkcjonalnej analizy dyskursu, wywodzącej się z tzw. brytyjsko-australijskiej szkoły rejestru i gatunku. U jej podstaw leży teoria języka jako „społecznego systemu semiotycznego” (language as a social semiotic), autorstwa M.A.K. Halliday’a, stanowiąca nadal ważny punkt odniesienia dla dyskusji na temat relacji język-kontekst-kultura, a ostatnio także na potrzeby krytycznych badań nad komunikacją multimodalną. Zbiór ten kierowany jest w pierwszym rzędzie do lingwistów, tekstologów i dyskursologów, w tym szczególnie do polonistów i badawczy komunikacji spoza angielskiego obszaru językowego, oraz przekładoznawców i tłumaczy. Mamy nadzieję, iż będzie on przydatny także dla badaczy komunikacji społecznej, językowej i multimodalnej, wywodzących się z innych obszarów nauk o człowieku, społeczeństwie i komunikacji.

Kolejny tom serii „Edukacja nauczyciela polonisty” podejmuje zagadnienia szkolnego kształcenia językowego. Wychodząc z założenia, że świat istnieje w języku i wyraża się poprzez język, autorzy rozważają między innymi problemy dotyczące koncepcji, modeli i kierunków szkolnej dydaktyki języka. Jednym z jej fundamentów mogą stać się dokonania współczesnych teorii językoznawczych, funkcjonalnie wykorzystanych w szkolnej praktyce. Zamieszczone teksty przedstawiają sposoby kształtowania i rozwijania uczniowskiej świadomości językowej, której wykładnikiem staje się interpretacja różnych tekstów kultury, a tym samym interpretacja świata. Prezentują praktyczne rozwiązania pozwalające na pokonywanie barier językowych w odbiorze tekstów literackich, a także proponują postrzeganie lekcji w kategoriach dyskursu.