Antkiewicz Sławomir Libros

Kryzys na rynkach finansowych, który rozpoczął się w 2007 r. przyczynił się do najpoważniejszego załamania globalnej gospodarki w ostatnich dekadach. Doprowadził on do paraliżu światowego systemu finansowego oraz głębokich spadków cen wielu aktywów. W kolejnej fazie kryzysu byliśmy świadkami specyficznych sprzężeń zwrotnych pomiędzy rynkami finansowymi a sferą realną gospodarki. Świat ogarnęła recesja. Próby ratowania kurczących się gospodarek podjęły ośrodki władzy makroekonomicznej. Gigantyczne deficyty budżetowe, rekordowo niskie stopy procentowe banków centralnych, a także setki miliardów dolarów wpompowanych do systemu bankowego są wyrazem niespotykanej dotąd skali reakcji ze strony polityki gospodarczej na zjawiska kryzysowe. Kwestia na ile skuteczna okaże się ta pomoc i jakie będą jej konsekwencje długookresowe dla gospodarki pozostaje przedmiotem badań i sporów wśród ekonomistów. Celem niniejszej książki jest nie tylko wzbogacenie wiedzy na temat aktualnych problemów gospodarki znajdującej się w fazie kryzysu, ale także zwrócenie uwagi polityków, ustawodawców i mene- dżerów na te kwestie, z nadzieją na uwzględnienie ich w dyskusjach nad wdrożeniem nowych rozwiązań w polityce gospodarczej.

Wraz z rozwojem rynku kapitałowego i pieniężnego w Polsce rośnie znaczenie znajomości konstrukcji i stosowania papierów wartościowych. Na rynku instrumentów finansowych pojawiają się również określone innowacje, których znajomość może być przydatna nie tylko dla osób zajmujących się finansami. W drugiej dekadzie nowego tysiąclecia polski rynek papierów wartościowych składa się nie tylko z akcji i tradycyjnych obligacji skarbowych. Znaczenia nabrały przede wszystkim instrumenty emitowane przez przedsiębiorstwa, przy czym zaobserwować można tendencję do wydłużania terminów wykupu tych papierów wartościowych, co świadczy o wzroście zaufania inwestorów do tych instrumentów. Obok papierów komercyjnych, tradycyjnych obligacji i obligacji zamiennych na akcje przedsiębiorstw na polskim rynku dużą popularnością cieszą się bony skarbowe, a także bony pieniężne emitowane przez bank centralny. Banki komercyjne starają się być także aktywne na rynku instrumentów finansowych. Aktywność ta przejawia się, z jednej strony - w emisji własnych walorów, np. certyfikatów depozytowych, a z drugiej strony - w organizowaniu emisji dłużnych papierów wartościowych dla różnych podmiotów. Kolejną istotną grupą emitentów instrumentów są samorządy terytorialne, które chętnie korzystają z usług banków w procesie emisji walorów. W książce zaprezentowano konstrukcję, rodzaje, techniki wyceny, genezę i stan rozwoju polskiego rynku oraz perspektywy wszystkich rodzajów papierów wartościowych dostępnych lub dopiero wprowadzanych na krajowy rynek finansowy. Jednak nie jest to wyłącznie analiza ekonomiczna instrumentów emitowanych przez wskazane wyżej podmioty. Istotny nacisk położono na inwestowanie w walory przez fundusze inwestycyjne oraz zarządzających cudzymi portfelami papierów wartościowych. Przedstawiono również instrumenty nowej generacji emitowane w ramach procesów sekurytyzacyjnych oraz pochodne instrumenty finansowe oparte na bazowych papierach wartościowych.

Wraz z rozwojem rynku funduszy inwestycyjnych w Polsce rośnie znaczenie badań naukowych dotyczących tego zjawiska. Na rynku tym pojawiają się również określone innowacje, których analiza ma istotne znaczenie dla rozwoju dyscypliny ekonomia i finanse. Na początku pierwszej dekady nowego tysiąclecia polski rynek funduszy inwestycyjnych składał się tylko z klasycznych funduszy akcyjnych, obligacyjnych i zrównoważonych. Tymczasem w 2020 r. w Polsce poza rynkiem klasycznych funduszy inwestycyjnych funkcjonuje szeroki rynek innowacyjnych funduszy inwestycyjnych. Znaczenia nabrały przede wszystkim fundusze charakteryzujące się innowacyjnymi strategiami inwestycyjnymi. Przedmiotem ich inwestycji są już nie tylko akcje, obligacje i proste instrumenty rynku pieniężnego, ale także nieruchomości, wierzytelności czy przedsiębiorstwa w fazie zalążkowej. Zarządzający innowacyjnymi funduszami dokonują również modyfikacji swoich strategii inwestycyjnych, kierując się kryteriami etycznymi czy religijnymi podczas doboru walorów do portfela. Istotne znaczenie wśród innowacyjnych funduszy mają te, które inwestują wprawdzie w klasyczne akcje czy obligacje, jednak konstrukcja samych funduszy jest zmodyfikowana tak, aby w lepszy sposób wykorzystać obowiązujące ustawodawstwo, w tym również niedoskonałości systemu regulacyjnego. Konsekwencją poczynienia wspomnianych obserwacji było powstanie niniejszej monografii naukowej, w której przebadano wszystkie zasygnalizowane wyżej innowacyjne fundusze inwestycyjne. Problem badawczy stanowi analiza uwarunkowań rozwoju polskiego rynku innowacyjnych funduszy inwestycyjnych, a także nakreślenie perspektyw rozwoju wszystkich rodzajów funduszy dostępnych lub dopiero wprowadzanych na krajowy rynek finansowy. Podczas przygotowania monografii wielokrotnie przeprowadzano badania własne, a wyniki niektórych z nich przytoczone zostały bezpośrednio. Istotny nacisk położono również na przedstawienie niedociągnięć regulacyjnych rynku funduszy oraz przypadków naruszania obowiązujących regulacji. Zbadano też opinię klientów funduszy na temat łamania obowiązujących norm na powierniczym rynku. Ponadto przedstawiono innowacje technologiczne występujące na rynku funduszy inwestycyjnych. Fundamentalne znaczenie ma tutaj wykorzystanie Internetu zarówno w dystrybucji funduszy inwestycyjnych, jak i w późniejszej obsłudze klientów. Zbadano nie tylko wykorzystanie sieci przez same towarzystwa funduszy inwestycyjnych i ich klientów, ale również przez niezależnych dystrybutorów innowacyjnych produktów powierniczych. Przedstawiono także innowacyjną platformę bankową oferującą dostęp do wielu funduszy inwestycyjnych.