Wśród kompetencji kluczowych niezbędnych ludziom w XXI wieku wymienia się współpracę zwracając uwagę na znaczenie tej kompetencji w całożyciowym procesie uczenia się i rozwoju. Te kompetencje mogą się rozwijać w sytuacji, gdy jednostki funkcjonują w warunkach sprzyjających podejmowaniu wspólnych działań z innymi ludźmi. Dyspozycje do współdziałania przejawiają już dzieci młodsze (na co wskazują np. badania realizowane przez zespół M. Tomasello), zaś dzieci w wieku przedszkolnym są gotowe do podejmowania różnego typu aktywności wspólne z rówieśnikami, osobami starszymi i młodszymi (o czym dowodzą przywołane przez autorki wyniki badań). W monografii poruszono właśnie zagadnienie współpracy dzieci przedszkolnych w zmieniających się kontekstach i perspektywach. Autorki podjęły w niej próbę spojrzenia na to, jak zmieniało się (i nadal zmienia) postrzeganie kompetencji dzieci przedszkolnych do podejmowania i realizacji działań wspólnych z innymi ludźmi. Zwracają uwagę na zmianę na kontinuum: od kategoryzowania dziecka w okresie średniego dzieciństwa jako niezdolnego do współdziałania po propozycje współpracy z innymi dziećmi, nauczycielkami i nauczycielami aż do włączania go w działania wspólne z osobami dorosłymi w przestrzeni środowiska lokalnego. Przywołują mniej i bardziej znane badania i ich rezultaty dotyczące zagadnienia współpracy między dziećmi przedszkolnymi. Podejmują próbę uchwycenia zmian w postrzeganiu roli i zadań przedszkola i relacji nauczycielek i nauczycieli z rodzicami dzieci oraz szerszym środowiskiem lokalnym. Te zmiany zmierzały od kierowniczej, dyrektywnej roli nauczycieli i nauczycielek do co raz szerzej ujmowanego współdziałania jako kluczowego elementu „kultury instytucji edukacyjnej”, obejmującego wspólne określanie celów, zasad, warunków współpracy, sposobów realizacji działań, itp. Przykładem rozwiązania wywiedzionego z nowoczesnych koncepcji psychologicznych, socjologicznych i pedagogicznych na kompetencje współdziałania dzieci przedszkolnych jest projekt „Przedszkolaki na Uniwersytecie” realizowany na Wydziale Studiów Edukacyjnych od 2014 roku, opisany przez autorki w jednym z rozdziałów monografii. Prezentując założenia projektu autorki zwracają uwagę na tworzenie przestrzeni wspólnej, przestrzeni współpracy przez różne podmioty: przedstawicieli uczelni wyższej: nauczycielki i nauczycieli akademickich i studentki oraz studentów, dyrektorki i nauczycielki przedszkoli, dzieci przedszkolne i ich rodziców. Odwołują się do wybranych wypowiedzi i komentarzy uczestników i uczestniczek projektu. W dalszej części przywołują dziecięcą perspektywę ujmowania pojęcia współpracy z drugim człowiekiem na podstawie wypowiedzi dzieci przedszkolnych. W zakończeniu opracowania prezentują wybrane zabawy sprzyjające rozwijaniu współpracy między dziećmi przedszkolnymi.
Kuszak Kinga Libros


Utwory Juliana Tuwima i Jana Brzechwy dla dzieci znają wszyscy. Od kilku pokoleń bawią starszych i młodszych czytelników. Rodzice czytają dzieciom pełne humoru, żartobliwe utwory obu poetów. Zapewne nie ma w naszym kraju osoby, która nie zna Kaczki-Dziwaczki, Słonia Trąbalskiego, Pana Słowika, który niespiesznym krokiem zmierza na kolację, czy Stasia- zamęczającego innych mnóstwem pytań. Utwory obu poetów znają dziadkowie, rodzice, poznają je najmłodsi. Zmienia się świat, a wiersze (i nie tylko) Jana Brzechwy i Juliana Tuwima pozostają niezmiennie aktualne. Czy jednak ich odbiór jest cały czas taki sam? Czy dziś są tak samo, jak kiedyś interpretowane? Na ile zmienia się postrzeganie utworów obu poetów w płynnej, dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości XXI wieku? Na ile utwory Brzechwy i Tuwima inspirowały kiedyś nauczycielki i nauczycieli przedszkoli, na ile są źródłem inspiracji dla współczesnych pedagożek i pedagogów? Jak zmienił się sposób pracy z tekstem poetyckim obu poetów na przestrzeni lat? Te i inne pytania stawia autorka. Poszukuje na nie odpowiedzi zagłębiając się w biografie poetów, studiując ich utwory adresowane do najmłodszych i te, które z czasem uznano za odpowiednie na młodszych odbiorców, analizuje propozycje nauczycielek i nauczycieli wykorzystujące teksty obu poetów w pracy z dziećmi przedszkolnymi. Pokazuje sposoby upośredniania dzieciom tekstów obu poetów.