Współczesną polską myśl polityczną znamionuje pluralizm poglądów na rację stanu, stąd wielość interpretacji jej istoty i sposobów realizowania. Posługiwanie się kategorią racji stanu jest równoznaczne z politycznym myśleniem o określonym, wzorcowym modelu państwa, gospodarki i społeczeństwa [...]. Mozaika poglądów politycznych dotyczących racji stanu odzwierciedla szerokie spektrum interesów w różnych dziedzinach funkcjonowania państwa. Stanowią one dla rządzących podstawę planowania i realizacji bieżącej polityki państwa. Niewątpliwym problemem i wyzwaniem badawczym okazało się rozpoznanie, które elementy składały się na rację stanu w myśli politycznej określonej partii, gdyż politycy, z jednej strony, chętnie odnosili się do pojęć ostatecznych, zazwyczaj pojmowanych arbitralnie, a operując pojęciami racja stanu, interes narodowy nie definiowali ich istoty. Z drugiej zaś strony pomijali raison d'tat, koncentrując się na pojęciu interesu narodowego, dobra wspólnego czy priorytetów polityki państwa.
