.Spośród wielu materialnych reliktów przeszłości tylko niektóre uzyskują status przedmiotów chronionych. Określa się je słowami, którym daleko do aksjologicznej neutralności: pamiątki, zabytki, dobra narodowe, dzieła sztuki, dobra kultury, dziedzictwo. Z perspektywy historyka myśli konserwatorskiej kluczowego znaczenia nabiera zrozumienie kryteriów wartościowania obiektów w ten sposób nazwanych. Krytyczna analiza tekstów konserwatorskich prowadzi do wniosku, że kryteria te są uprzednie wobec formułowanych zasad postępowania konserwatorskiego. Stąd właśnie historyczne i kulturowe uwarunkowania kategoryzacji reliktów przeszłości, a nie formułowane przez teoretyków zasady, stają się głównym tematem naukowej refleksji.
